Uzm. Dyt. Özgür G.
Yayın Tarihi: 12.07.2024 | Güncelleme Tarihi: 12.10.2024
Özellikle sonbahar ve kış aylarında sıklıkla görülen soğuk algınlığı, oldukça yaygın, bulaşıcı bir enfeksiyon çeşididir. 1 Peki, soğuk algınlığı neden olur, soğuk algınlığı belirtileri nelerdir? Hem soğuk algınlığını daha yakından tanımak hem de soğuk algınlığı nasıl geçer, kaç günde iyileşir gibi soruların yanıtlarını öğrenmek için yazımızı okuyabilirsiniz.
Soğuk Algınlığı Nedir?
Soğuk algınlığı; burun, boğaz, sinüsler ve soluk borusunu etkileyen bulaşıcı bir üst solunum yolu enfeksiyonu olarak tanımlanabilir. 200 farklı virüs aracılığı ile bulaşabilen soğuk algınlığı, hem yetişkinlerde hem de çocuklarda görülür. Yapılan araştırmalara göre yetişkinlerin yılda ortalama iki - üç kez, çocukların ise yılda ortalama dört ya da daha fazla kez soğuk algınlığına yakalandığı görülmüştür. 2
Soğuk Algınlığı Neden Olur?
Soğuk algınlığının temel nedeni virüslerdir. 200’den fazla virüs soğuk algınlığına neden olur ve bu virüsler arasında rinovirüsler öne çıkar. Çünkü soğuk algınlığına neden olan virüslerin neredeyse %50’si rinovirüslerdir. Bu virüsler ise kendi içlerinde yaklaşık 100 farklı türden oluşur. Soğuk algınlığına neden olan virüsler bulaşıcıdır. Bu nedenle:
- Soğuk algınlığı yaşayan bir kişinin öksürmesi, hapşırması ya da konuşması ile havaya yayılan damlacıkları ağız ya da burun yoluyla almak,
- Soğuk algınlığı yaşayan biriyle temas etmek,
- Soğuk algınlığı yaşayan kişinin kullandığı ve virüs bulaşan eşyaları (havlu, tabak, çatal, kaşık, telefon, kumanda vb.) kullanmak,
- Soğuk algınlığı yaşayan kişiden yüzeylere yayılan virüslere temas ettikten sonra gözlere, ağza ya da burna dokunmak da soğuk algınlığına yol açabilir.2 3
Soğuk Algınlığı Belirtileri Nelerdir?
Soğuk algınlığı belirtileri farklı şekillerde görülebilir. Bu belirtilerin ortaya çıkması ise soğuk algınlığının evrelerine göre farklılık gösterir. Gelin, soğuk algınlığının evrelerine göre soğuk algınlığı belirtileri nelerdir inceleyelim:
Aşama 1: Erken Evre
Soğuk algınlığının erken evresi olarak bilinen 1. ila 3. günlerde kişi ilk olarak boğazında gıdıklanma benzeri bir his yaşayabilir. Bu ilk belirtinin yanı sıra erken evrede genellikle aşağıdaki soğuk algınlığı belirtileri görülür:
- Hapşırık,
- Burun akıntısı,
- Burun tıkanıklığı,
- Öksürük,
- Ses kısılması.2
Aşama 2: Aktif Evre
Soğuk algınlığının 4. ila 7. günlerini kapsayan ikinci aşama aktif evredir. Soğuk algınlığı üşütme belirtileri, bu günlerde en yoğun şekilde görülür.Semptomlar genellikle bu aşamada kötüleşir veya zirveye ulaşır. 1. aşamadaki semptomlara ek olarak şunları yaşayabilirsiniz:
- Vücudun farklı yerlerinde görülen ağrılar,
- Baş ağrısı,
- Göz akıntısı,
- Burun akıntısı,
- Halsizlik,
- Öksürük,
- Yüksek ateş. 2
Aşama 3: Geç Evre
Soğuk algınlığının 8 ila 10. günleri artık semptomların azalmaya başladığı geç evredir. Bu evrede aktif evredeki bazı semptomlar daha hafif şiddette devam edebilir ancak kişi genellikle tamamen iyileşme sürecindedir. Bazı kişilerde bu evrede ve iyileştikten sonra da öksürük neredeyse iki aya kadar devam edebilir.2
Yetişkin ve çocukların soğuk algınlığı belirtileri benzerdir. Ebeveynler bu belirtilerin bebekler için de aynı olup olmadığını merak eder. Bebeklerde soğuk algınlığı belirtileri de aşağıdaki gibidir:
- İlk günlerde berrak, renksiz sonrasında ise koyu, yoğun, sarı ya da yeşil renkte burun akıntısı,
- Hapşırık,
- 38,3 ila 38,9 derece arasında yüksek ateş,
- İştahsızlık,
- Boğaz ağrısı,
- Yutkunmada zorluk ve buna bağlı gelişen salya akıntısı,
- Öksürük,
- Sinirlilik.2
Soğuk Algınlığı Nasıl Geçer?
Soğuk algınlığı belirtileri nelerdir öğrendik. Şimdi sıra “Soğuk algınlığı nasıl geçer?” sorusunu yanıtlamakta. Soğuk algınlığı, belli bir tedavisi olmayan ve çoğunlukla kendi kendine geçmesi beklenen bir rahatsızlıktır. (2) Ancak bazı yöntemleri uygulayarak soğuk algınlığının semptomlarının hafiflemesini sağlayabilir ve daha iyi hissedebilirsiniz. Soğuk algınlığına ne iyi gelir öğrenmek için aşağıdaki başlıkları inceleyebilirsiniz:
Bol Sıvı Tüketmek
Soğuk algınlığı terleme başta olmak üzere çeşitli yollarla vücut sıvılarının atılmasına neden olduğu için dehidrasyona yol açabilir. Bunun önüne geçmek ve daha iyi hissetmek için bol sıvı tüketmek gerekir. Başta su olmak üzere bitki çayları, çorba ve sağlıklı meyve - sebze sularını tüketebilirsiniz. Kafein içerikli içecekler sıvı kaybını arttırabileceğinden kahve ve siyah çaydan bir süre uzak durmayı tercih edebilirsiniz.4
Ilık İçecekler Tercih Etmek
Boğaz tahrişini ve ağrısını yatıştırmaya destek olması için çok sıcak olmayan ılık içecek ve çorbaları da tüketebilirsiniz. Tavuk ya da sebze çorbası, süt, ıhlamur, kuşburnu vb. bitki çaylarını ılık halde tüketmeyi deneyebilirsiniz.4
Bal Tüketmek
Boğaz ağrısını hafifletmek ve tahrişi yatıştırmak için tercih edilen yöntemlerden biri de bal tüketmektir. Balın öksürüğe karşı da olumlu bir etkisi olduğu bilinir. Soğuk algınlığı yaşıyorsanız balı tek başına ya da ılık bir içecek ile tüketebilirsiniz. Ancak balın 1 yaşından küçük bebeklere verilmemesi gerektiğini unutmayın.4 5
Dinlenmek
Dinlenmek soğuk algınlığını atlatmak için en gerekli durumlardan biridir. Özelikle ateşiniz varsa ve öksürüyorsanız işe ya da okula gitmeyip evde dinlenebilirsiniz. Böylece hastalığınızın başkalarına bulaşmasını da engelleyebilirsiniz.4
Tuzlu Su ile Gargara Yapmak
Boğaz ağrısı ve tahrişi için tercih edilen yöntemlerden biri de tuzlu su ile gargara yapmaktır. Bunun için 120 ila 240 mililitre ılık suya çeyrek ya da yarım tatlı kaşığı sofra tuzu ekleyerek bu karışım ile gargara yapabilirsiniz. 6 yaşından küçük çocuklar gargara için uygun değildir ve suyu yutabilir. Çocuğunuza gargara yapacaksanız öncesinde çocuk doktorunuza danışmak en doğru yol olacaktır.4
Mekanın Sıcaklığını ve Nemini Ayarlamak
Kuru hava, burun tıkanıklığının kötüleşmesine ve öksürüğün artmasına yol açabilir, bu semptomların iyileşmesini geciktirebilir. Bu nedenle bulunduğunuz mekanın havasını nemlendirmek için buharlı bir hava nemlendiricisinden yardım alabilirsiniz. Ancak bu nemlendiriciler düzenli ve doğru temizlenmediğinde bakteri ile küf oluşumuna yol açabileceğinden kullanma talimatlarını dikkatlice okumayı unutmayın. Nemlendirdiğiniz ve havalandırdığınız odanın sıcaklığını çok sıcak olmayacak şekilde dengelemeye de dikkat edebilirsiniz.4
Burun Spreyi Kullanmak
Burun tıkanıklığı yaşıyorsanız doktorunuza danışarak sizin ya da çocuğunuz için uygun bulduğu bir burun spreyini de kullanabilirsiniz. Bebeğinizin burnunu temizlemek için yine doktorunuza danışarak bebek burun aspiratörlerini deneyebilirsiniz.4
Soğuk Algınlığı Kaç Günde Geçer?
Soğuk algınlığı belirtileri yaşayan kişiler, daha önce de belirttiğimiz gibi üç farklı evreden geçer. Belirtilerin hafif bir şekilde görülmeye başlandığı erken evre, semptomların yoğunlaştığı aktif evre ve semptomların etkilerinin azaldığı ya da ortadan kaybolduğu geç evre ile soğuk algınlığı süreci tamamlanır. Soğuk algınlığının tüm bu evreleri genel olarak 7 - 10 gün içerisinde tamamlanır, soğuk algınlığı kendiliğinden geçer. Pek çok kişide hızlı bir şekilde iyileşme görülür ve ciddi bir durum da yaratmaz. Ancak 10 gün geçmesine rağmen soğuk algınlığı semptomlarınız devam ediyorsa ya da hiçbir iyileşme belirtisi görünmüyorsa mutlaka bir doktora başvurun.
Soğuk algınlığı belirtileri nelerdir, soğuk algınlığı nasıl geçer öğrendiniz. Bu konu dışında; “Aroya nedir?” , “Kara mürver özü faydaları nelerdir?” ya da “Çocuğa bağışıklık güçlendirici öneriler nelerdir?” gibi merak edilen pek çok sorunun yanıtını öğrenmek için faydalı içeriklerimizi inceleyebilirsiniz.
Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.